Türkiye Bankalar Birliği Yönetim Kurulu tarafından 18 Mayıs 2020 tarihinde uygulanacak “Sokağa Çıkma Kısıtlaması” kararına istinaden, kısıtın uygulanacağı illerdeki şubeler ve bankacılık işlemleriyle ilgili aşağıdaki kararlar alınmıştır:
- Bakanlık kararı gereği 15 ilde 18 Mayıs Pazartesi günü banka şubeleri kapalı olacaktır.
- Kısıtlama kapsamındaki 15 ilde yerleşik olan ve edimlerini yerine getirmek isteyen müşteriler, her türlü bankacılık işlemini şube dışı kanalları kullanarak yerine getirebilecektir.
- Bankalara, bu müşterilerin edimlerinin 20 Mayıs 2020 tarihine ötelenmesi tavsiye edilmiştir.
- Ayrıca, bankalardan 15 ilde yerleşik müşterilerin 18 Mayıs 2020 tarihli ödemelerine ilişkin olarak Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi’ne yapılan bildirimlerin Risk Merkezi Genelgesi’nin Mücbir Haller Uygulamasına göre yapılması istenmiştir.
- 15 il dışındaki şubelere çek ibrazında müşterilerin hamil sıfatı ile işlem yapılmasını talep etmesi halinde, hesapta para varsa ödemesi gerçekleştirilecek, hesapta karşılık yoksa hamil ile konuşularak ve hak kaybı olmadığı belirtilerek, 18 Mayıs tarihinde çek hakkında işlem yapılmayacaktır. Hamil tarafından 20 Mayıs 2020 Çarşamba günü ibraz edilecek çekin ise hesapta bakiye olması halinde ödemesi yapılacak yoksa düzenlemelere göre işlemin gerçekleştirileceği bilgisi çek hamiline açıklanacaktır.
- Bu açıklamaya rağmen çek hamili, 18 Mayıs’ta ibraz ettiği çekin karşılığı olmaması halinde buna dair şerh verilmesinde ısrar ettiği durumda, muhatap banka tarafından konuya ilişkin mevzuat hükümlerine göre uygulama gerçekleştirilecektir. Bu durumda, bankalardan 15 ilede yerleşik müşterilerin 18 Mayıs 2020 tarihli ödemelerine ilişkin olarak Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi’ne bildirimleri Risk Merkezi Genelgesi’nin Mücbir Haller Uygulamasına göre yapılacaktır.
Türk Ticaret Kanununun 811. Maddesinde;
(1) Kanunen belirli olan süreler içinde çekin ibrazı veya protesto edilmesi veya buna denk bir belirlemenin yapılması, bir devletin mevzuatı veya herhangi bir mücbir sebep gibi aşılması imkânsız bir engel nedeniyle gerçekleştirilememişse, bu işlemler için belirli olan süreler uzar.
(2) Hamil, mücbir sebebi gecikmeksizin kendi cirantasına ihbar etmeye ve bu ihbarı çeke veya alonja kaydedip, bunun altına, yerini ve tarihini yazarak imzalamakla zorunludur. 723 üncü madde hükümleri burada da uygulanır.”
hükmü yer almaktadır.
Bu hükme göre, son ibraz süresi 18 Mayıs 2020 olan çekler için bu madde kullanılabilecek olup, ibraz süresi son gün olmayan çekler için sorun bulunmamaktadır.
- Öte yandan senetler ile ilgili olarak Türkiye Noterler Birliği tarafından yapılan açıklamada, vadesi 18 Mayıs 2020 tarihine rastlayan senetlerin protesto işlemlerinin 21 Mayıs 2020 tarihinde gerçekleştirileceği belirtilmiştir.
Uygulamanın yukarıdaki kararlar çerçevesinde yapılması durumunda, alacaklıların ve borçluların durumu olumsuz etkilenmeyecektir.
